Opsluiten van de koningin
Om een broedonderbreking in te lassen.
Bekijk voor de arrestraammethode: “Verwijderen van broed“. Lees voor een gedetailleerdere beschrijving de online brochure op de website van Honeybee Valley: Het Bijenvolk tijdelijk broedloos maken
Bevestig het kooitje (mozzato, scalvini,…) in het raam. Dit kan je vóór de start van het seizoen klaarmaken en eventueel een waswafel rond het kooitje aanbrengen om door de bijen te laten uitbouwen. Of je kan tijdens het seizoen een stuk uit een broed- of honingraam uitsnijden en het kooitje erin vastmaken. Als je een arrestkooi of chmary raam gebruikt, sla je deze stap over.
Zoek de koningin in het volk.
Neem de koningin vast, bij voorkeur bij haar vleugels. Of vang ze in een koninginnenklem als je de koningin niet graag vastneemt.
Breng de koningin aan in de kooi. Bij voorkeur laat je haar zelf inlopen.
Sluit de kooi en breng deze bij voorkeur in het midden van het broednest aan. Hou de koningin voor 21 dagen opgesloten indien er alleen werksterbroed is en 24 dagen indien er ook darrenbroed aanwezig is om het volk echt helemaal broedloos te maken.
Nadat de koningin de beoogde tijd opgesloten heeft gezeten en er dus geen nieuw broed aangemaakt is, heb je twee opties:
– een kleine chemische behandeling uitvoeren (liefst eenmalig oxaalzuur vernevelen wanneer het warm is of druppelen wanneer het koud is en de bijen op een tros zitten, zie “Gebruik van oxaalzuur“) (Büchler et al., 2020; Bubnič et al., 2024). Alle mijten zijn nu eenmaal opzittend op de bijen (want er is geen broed), dus deze kunnen met een eenmalige oxaalzuurbehandeling bereikt en gedood worden. Bevrijd de koningin uit haar kooi na de oxaalzuurbehandeling of bevrijd de koningin en voer de oxaalzuurbehandeling op een latere dag uit, maximaal 7 dagen na het bevrijden, zodat er zeker nog geen gesloten broed is.
– De opzittende mijten vangen in een vangraam (niet aangewezen bij een te grote besmetting van meer dan 15 mijten per 300 bijen, zie “Varroabesmetting inschatten tijdens het bijenteeltseizoen“) (slechts lang geleden expliciet onderzocht met darrenvangraam: Calis et al. (1999) voor een darrenbroedvangraam. Breng een leeg, opgebouwd raam in een arrestraamkooi voor één raam en plaats het in het midden van de romp en lat de koningin erin lopen. Sluit de kooi en de kast. Haal de kooi na 12 tot 14 dagen uit de kast. Het raam heeft nu normaal gezien verzegeld broed, waar de meeste varroamijten in gevangen zitten. Dit raam verwijder en smelt je. Indien je veel volken op deze manier behandelt, kun je van de verschillende broedramen een verzamelbroedaflegger maken (zie “Verwijderen van broed“). Vul de lege plaats op (met een raam met waswafel bv.) en laat de koningin in het volk lopen.
NB/ Als je alleen arrestraamkooien voor twee ramen hebt, kun je dat ook gebruiken en eventueel slechts een opgebouwd ramen insteken met op de andere plaats een vol voedselraam. Dan belegt de koningin alleen (of zeker aanvankelijk) het lege raam en hoef je slechts datgene te verwijderen.
Referenties
Bubnič, J., Prešern, J., Pietropaoli, M., Cersini, A., Moškrič, A., Formato, G., Manara, V., & Smodiš Škerl, M. I. (2024). Integrated Pest Management Strategies to Control Varroa Mites and Their Effect on Viral Loads in Honey Bee Colonies. Insects, 15(2), 115. https://doi.org/10.3390/insects15020115
Büchler, R., Uzunov, A., Kovačić, M., Prešern, J., Pietropaoli, M., Hatjina, F., … Nanetti, A. (2020). Summer brood interruption as integrated management strategy for effective Varroa control in Europe. Journal of Apicultural Research, 59(5), 764–773. https://doi.org/10.1080/00218839.2020.1793278
