Evalueren van het paarsucces en begin van de leg van nieuwe koninginnen
Vanaf dat je eitjes ziet in een kast met een nieuwe koningin kun je er gerust op zijn dat ze succesvol heeft gepaard.
Om te weten te komen of een koningin succesvol heeft kunnen paren en is beginnen leggen, zul je moeten nakijken of er nieuw broed is in de vorm van eitjes of larfjes. Normaal gezien vertrekt de koningin vanaf 5 dagen na het uitlopen, wat 18 dagen is na het overlarven (21 dagen na de eileg) op bruidsvlucht bij goed weer (zonnig, >18°C en windstil). Indien het weer aanvankelijk tegenzit, kan het zijn dat zij tot 21 dagen na het uitlopen nog (eens) op bruidsvlucht gaat. Nog later kan in sommige gevallen ook nog, maar komt de kwaliteit van het nageslacht niet ten goede.
Ten vroegste drie dagen na de (eerste) bevruchting zal de jonge koningin bevruchte eitjes beginnen leggen, dat is dus ten vroegste 8 dagen na het uitlopen (21 dagen na het overlarven). Om echter marge te hebben, wacht je best met het voor de eerste keer controleren tot 17 dagen na het uitlopen (30 dagen na het overlarven). De aanvoer van veel stuifmeel is een goede indicatie voor de aanwezigheid van broed, maar om zeker te zijn controleer je of er eitjes of larven aanwezig zijn in het midden van de middelste broedramen. Het broedpatroon moet nog niet meteen uniform zijn en het kan voorvallen dat ze in het begin soms eens twee eitjes per cel legt. Eens de koningin na enige tijd op dreef geraakt (maximaal een week nadat zij het eerste eitje legt), zou zij echter de eitjes meer aaneengesloten moeten leggen, waardoor er minder lege cellen tussen het broed zouden moeten zijn. Indien je ziet dat de bijen het midden van de middelste ramen leeglaten en niet vullen met nectar of pollen, heb je een goede indicatie dat er een maagdelijke koningin aanwezig is. De bijen houden rekening met de plaats die zij in de nabije toekomst nodig zal hebben voor het leggen van eitjes. Als je na een eerste controle nog geen broed ziet, controleer je nog eens een week later (24 dagen na uitlopen = 21 dagen tot laatst mogelijke bruidsvlucht + 3 dagen tot leggen). Als je nu nog geen werksterbroed ziet, is er iets fout gelopen (koningin dood, niet bevrucht en dus darrenbroedig…) en verwijder je best de koningin als die er nog is en verenig je ze met een ander volk of kun je een nieuwe koningin proberen te introduceren als je met een sterk volk te maken hebt met genoeg jonge bijen. Indien de koningin goed aan de leg is en er dus mooi aaneengesloten , verzegeld werksterbroed aanwezig is, kun je beginnen met het uitbouwen van het volk, of de koningin in een productievolk introduceren. Daarna kun je beginnen controleren op gewenste eigenschappen, zoals zachtaardigheid en varroaresistentie.
Referenties:
koninginnenteelt kalender: schema voor eenvoudige koninginnenteelt (bijenclub.com)
KONINGINNENTEELT VOOR BEGINNERS – konVIB
Koninginnen telen in 5 stappen: hoe ik mijn koninginnen kweek (bijenclub.com)
koninginneteelt kalender (imkerpedia.nl)
When will a newly emerged queen begin to lay? (honeybeesuite.com)
Zawislak, J. & Burns, D., Raising Quality Queen Bees, Division of Agriculture of the University of Arkansas.16p.