Alleen betrouwbare types voeder gebruiken
Het is belangrijk dat je het voeder dat je aan jouw bijen geeft kunt vertrouwen om jouw bijen niet ziek te maken in plaats van te helpen.
Het belangrijkste risico bij het voederen van honing (en pollen) is de overdracht van ziektes (zie ook “De bijen slechts met honing, stuifmeel of supplementen uit levende kolonies zonder tekenen van ziektes voederen“). Bij kunstmatig voeder is het belangrijkste risico de aanwezigheid van toxische of niet-verteerbare bestanddelen in het voeder (suiker, siroop of eiwitdeeg) (zie ook “Het verstrekken van kunstmatig voeder in tijden van schaarste“, “Het verstrekken van kunstmatig voeder tijdens het inwinteren” en “Suikeroplossingen (behalve pure sucrose) niet boven 60°C opwarmen”.
Als je verkiest honing te voederen, voeder dan honing van een gekende oorsprong (liefst van jezelf) en zeker geen honing geïmporteerd van buiten de EU, aangezien er een risico is zo ook ziektes te importeren. Weet dat sporen van Amerikaans Vuilbroed 30 tot 40 jaar in honing kunnen overleven (Beullens, 2023). Geef echter geen gistende honing aan de bijen. Gistende honing heeft een scherpe geur, een slechte smaak en vertoont schuimvorming. Probeer geen honing ouder dan 4 jaar aan je bijen te voederen, om er zeker van te zijn dat het HMF-gehalte niet te hoog is en dat er geen andere problemen zijn (Bailey, 1966 volgens LeBlanc et al., 2009; Kesić et al., 2014; Sajtos et al., 2024).
Je kunt eventueel honing van een bevriende imker gebruiken als je deze echt vertrouwt en het resultaat van een honinganalyse (bv. van het ILVO) kan voorleggen dat de kwaliteit garandeert en bv. aantoont dat de HMF-waarde niet te hoog is. Ook moet je er zeker van zijn dat deze imker geen antibiotica gebruikt en dat de honing niet uit zieke kasten komt. Best vraag je de imker om voor alle zekerheid een zelftest uit te voeren op Amerikaans Vuilbroed (commercieel beschikbaar). Met honing van een (semi-)professionele imker en handelaar moet je nog meer oppassen, omdat deze kan werken met honingmengsels en geïmporteerde honing. Het is mogelijk dat zulke imkers bv. suikerdeeg met hun eigen honing mengen en verkopen. Ook hier is het belangrijk dat deze imker resultaten van een honinganalyse en een test op Amerikaans Vuilbroed kan voorleggen, en dat deze geen antibiotica gebruikt (persoonlijke communicatie Reybroeck, W.). Uiteindelijk moet je zelf beslissen of het betrouwbaar genoeg is en het risico waard is. Met je eigen honing ben je steeds het zekerst van de betrouwbaarheid.
Indien je kunstmatig voeder toedient, koop je de voeders of ingrediënten voor het maken van voeders bij (imker)winkels. Zij verkopen erkende voeders speciaal gefabriceerd voor bijen (zoals invertsuikersiroop of stuifmeelvervanger) of ingrediënten die aan kwaliteitsvereisten voldoen. Let er op dat als je zelf suikersiroop wil maken uit sucrose (tafelsuiker), je witte, geraffineerde suiker gebruikt en geen bruine of ongeraffineerde suiker. Als je zelf suikerdeeg wil maken uit bloemsuiker, moet je er op letten dat je bloemsuiker zonder toegevoegd zetmeel als antiklontermiddel koopt.
Referenties
Bailey, L. (1966). The Effect of Acid-Hydrolysed Sucrose on Honeybees. Journal of Apicultural Research, 5(3): 127–136. https://doi.org/10.1080/00218839.1966.11100146
Beullens, P. (2023). Bijengezondheid en bijenziekten. Imkermagazine, 3(4). VVCB, Schilde, België. 38p.
Kesić, A.; Crnkić, A.; Hodžić, Z.; Ibrišimović, N.; Šestan, A. (2014). Effects of Botanical Origin and Ageing on HMF Content in Bee Honey. Journal of Scientific Research & Reports, 3(8): 1057-1066. DOI: 10.9734/JSRR/2014/8095
LeBlanc, B. W.; Eggleston, G.; Sammatro, D.; Cornett, C.; Dufault, R.; Deebey, T.; St. Cyr, E. (2009). Formation of Hydroxymethylfurfural in Domestic High-Fructose Corn Syrup and Its Toxicity to the Honey Bee (Apis mellifera). Journal of Agricultural and Food Chemistry, 57(16): 7369-7376. https://doi.org/10.1021/jf9014526
Sajtos, Z.; Ragyák, A. Z.; Hódi, F.; Szigeti, V.; Bellér, G.; Baranyai, E. (2024). Hydroxymethylfurfural content of old honey samples – Does the sticky treat really last forever?. LWT- Food Science and Technology, 193: 11578. https://doi.org/10.1016/j.lwt.2024.115781
