Χρήση οξαλικού οξέος

ΟΞΑΛΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΕΝΣΤΑΛΑΞΗ.

Η χρήση με ενστάλαξη διένυδρου ( COOH)2 2H2O οξαλικού οξέος έχει ως εξής: Σωστή εφαρμογή γίνεται όταν τα μελίσσια δεν έχουν καθόλου γόνο για να είμαστε αποτελεσματικοί. Η δόσολογία σε περίοδο που τα μελίσσια δεν έχουν καθόλου ή τον ελάχιστο γόνο είναι 80 γρ. οξαλικού οξέος σε 1:1 δηλαδή σε ένα λίτρο νερό και ένα κιλό ζάχαρη. Αν χρησιμοποιήσετε  ζεστό νερό για τη διάλυση της ζάχαρης, αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει και στη συνέχεια προσθέτουμε το οξαλικό οξύ. Χρειάζεται καλή ανάδευση για να διαλυθεί. Από τη στιγμή που παρασκευάζετε το διάλυμα πρέπει να το χρησιμοποιήσετε άμεσα. Ότι περισσεύει δεν το αποθηκεύετε αλλά το πετάτε. Μιλάμε αποκλειστικά για μια και μόνο εφαρμογή τη συγκεκριμένη περίοδο. Δεύτερη εφαρμογή με το ίδιο σκεύασμα απαγορεύεται. Η δοσολογία είναι 5 ml ανά πλαίσιο που πατάει το μελίσσι ανάμεσα στα κενά, επάνω δηλαδή στον πληθυσμό. Άρα αυτό που προέχει είναι να γίνει καλή εκτίμηση σε πόσα πλαίσια πατάει το μελίσσι. Σε περίοδο που τα μελίσσια έχουν γόνο προτείνονται 2 εφαρμογές ανά 12 ημέρες. Η δόση είναι 60 γρ. οξαλικού σε 1 λίτρο νερό και ½ ζάχαρη. Στη συνέχεια 5 ml ανά πλαίσιο. Σε θερμοκρασία μέχρι και 35 βαθμούς δεν υπάρχει πρόβλημα. Θα προτιμήσετε φυσικά πρωινές η απογευματινές ώρες εφαρμογής. Η αποτελεσματικότητα φυσικά δεν μπορεί να είναι ανάλογη της περιόδου που τα μελίσσια δεν έχουν γόνο.

ΟΞΑΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΥΡΜΗΚΙΚΟ ΟΞΥ ΣΕ ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΕ ΓΛΥΚΕΡΙΝΗ.

α) 500 gr οξαλικό +100 ml μυρμηκικό (Formic acid 99-100%) σε 1 λίτρο γλυκερίνη
β) 400 gr. οξαλικό+200 ml μυρμηκικό (Formic acid 99-100%) σε 1 λίτρο γλυκερίνη

Αν το μυρμηκικό οξύ είναι 85% πυκνότητας τότε χρησιμοποιούμε 115 ml (α-περίπτωση) και 230 ml αντίστοιχα (β -περίπτωση).

Οδηγίες για την παρασκευή ταινιών οξαλικού οξέος

Είναι πολύ σημαντικό να γίνει σωστή επιλογή αγοράς οξαλικού οξέος. Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα, αμφιβόλου προέλευσης, ποιότητας και καθαρότητας. Είναι σημαντικό να αναζητήσουμε το διένυδρο οξαλικό οξύ, συσκευασμένο, να αναγράφεται ο χημικός τύπος COOH)2 2H2O και γιατί όχι συνοδευόμενο από αντίστοιχο πιστοποιητικό.
– Κόβουμε χαρτοταινίες 40-45 εκ. μήκος, 3 εκ. πλάτος και 2-3 χιλιοστά πάχος.
– Σε 1 λίτρο γλυκερίνη βάζουμε 400 ή 500 γρ. οξαλικό οξύ (σύμφωνα με τα παραπάνω)
– Θερμαίνουμε σε μπεν-μαρί τη γλυκερίνη (σε γυάλινο σκεύος) max. μέχρι τους 70 βαθμούς και στη συνέχεια προσθέτουμε το οξαλικό ανακατεύοντας μέχρι το διάλυμα να αποκτήσει διαυγές χρώμα.

– Το αφαιρούμε από τη θέρμανση, το αφήνουμε να αποκτήσει θερμοκρασία περιβάλλοντος και στη συνέχεια προσθέτουμε το μυρμηκικό οξύ σύμφωνα με τις παραπάνω  προτεινόμενες δοσολογίες.

– Από 110-130 ταινίες εμποτίζονται ανάλογα με την επιλογή, (προσθήκη μυρμηκικού οξέος)
– Σε μελίσσι των δέκα πλαισίων τοποθετούμε 4 ταινίες (40-45 εκ.)

Νωρίς την Άνοιξη (χαμηλή θερμοκρασία νύχτας και αυξημένη υγρασία), το καλοκαίρι με υψηλές θερμοκρασίες πάνω από 32 βαθμούς κελσίου και αργά το Φθινόπωρο (επίσης χαμηλή θερμοκρασία νύχτας και αυξημένη υγρασία) προτείνεται η περίπτωση (α). Αργά την Άνοιξη, το καλοκαίρι με φυσιολογικές θερμοκρασίες μέχρι 32 βαθμούς κελσίου και νωρίς το Φθινόπωρο προτείνεται η περίπτωση (β). Το χειμώνα δεν ενδείκνυται εφαρμογή με ταινίες οξαλικού οξέος.
Χρόνος που απαιτείται για προετοιμασία του διαλύματος είναι γύρω στα 15-20 λεπτά. Σε κάθε δεκάρι μελίσσι τοποθετούμε 4 ταινίες max. Στα διώροφα μελίσσια οι ταινίες τοποθετούνται μοιρασμένες στην περιοχή του γόνου στον όροφο και στον εμβρυοθαλαμο. Χρησιμοποιούνται Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο. Σε περίοδο πλήρης ανάπτυξης για παράδειγμα την Άνοιξη με πολλά πλαίσια γόνου η αποτελεσματικότητα κυμαίνεται γύρω στο 60-65%. Μία εφαρμογή την περίοδο εκείνη θα προσφέρει στο μελίσσι μία ελάφρυνση . Όσο λιγότερος γόνος υπάρχει την περίοδο εφαρμογής τόσο η αποτελεσματικότητα αυξάνεται, ο λόγος που την περίοδο του καλοκαιριού είναι αρκετά υψηλότερη και κυμαίνεται μεταξύ 92-95%. 

Σημείωση: Η προσθήκη μυρμηκικού στο διάλυμα έχει ως αποτέλεσμα να σκοτώνει ένα ποσοστό βαρρόα που βρίσκονται μέσα στα κλειστά κελιά του γόνου περιμετρικά του χώρου τοποθέτησης των ταινιών.

ΟΞΑΛΙΚΟ ΟΞΥ με εξάχνωση.
Μια άλλη εναλλακτική λύση είναι η εξάχνωση του κρυσταλλικού οξαλικού οξέος. Σε αυτή την περίπτωση, χρησιμοποιούνται ειδικές συσκευές εξάχνωσης 2,5 γρ. ανά μελίσσι η μέγιστη δοσολογία. Θερμοκρασία 220 -230 βαθμούς κελσίου. Να σημειώσουμε ότι οι δοκιμές έγιναν και σε θερμοκρασία 270 βαθμούς με λίγο μεγαλύτερη επίδραση σε σχέση με τους 230. Οι λεπτοί κρύσταλλοι (το νέφος) εισέρχονται στο εσωτερικό της κυψέλης, όπου «καταπολεμά» τα ακάρεα. Αυτή η μέθοδος μπορεί  είναι χρονοβόρα και επικίνδυνη για τους μελισσοκόμους, καθώς θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα μέτρα προστασίας. Από την άλλη, δικές μας ολοκληρωμένες μελέτες  καταδεικνύουν την περίοδο του Φθινοπώρου με περιορισμένο γόνο μετά από 6 εφαρμογές ότι υπάρχει  επίδραση σε ατελή στάδια του γόνου (αυγά και προνύμφες 24 ωρών της τάξης του 25% και 15% αντίστοιχα  μετά τις εφαρμογές) καθώς και μείωση  σε ενήλικες μέλισσες 15% δύο μήνες μετά. Την Άνοιξη επίσης μετά από 6 εφαρμογές με αρκετά πλαίσια γόνου η επίδραση κυμάνθηκε   (σε αυγά και προνύμφες 24 ωρών  25% και 20% αντίστοιχα  μετά τις εφαρμογές) καθώς και μείωση  σε ενήλικες μέλισσες 10% δύο μήνες μετά. Η ποσοστιαία διαφορά επίδρασης στις ενήλικες μέλισσες μεταξύ Φθινοπώρου και Άνοιξης, (αν και δεν υπάρχουν μεγάλες  διαφορές επίδρασης στον ανοιχτό γόνο μετά από μαρκάρισμα και μετρήσεις πριν και μετά από κάθε εφαρμογή) οφείλεται στην αριθμητική υπεροχή του ανοιχτού γόνου που είναι πολύ μεγαλύτερη και συνεχής την Άνοιξη από ότι το Φθινόπωρο που παρουσιάζει αυξομειώσεις, όπως επίσης και στο στάδιο εξέλιξης του αναπτυσσόμενου γόνου όταν εισέρχεται η σκόνη στην κυψέλη. Η μέθοδος της εξάχνωσης είναι πολύ αποτελεσματική την περίοδο του χειμώνα ή σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο αν εφαρμόσουμε τεχνητή διακοπή του γόνου σε ξεγονιασμένα μελίσσια που αγγίζει το 98%. Η μείωση όμως του πληθυσμού 2 μήνες μετά τις εφαρμογές παρέμεινε στο 15% σε σχέση με το μάρτυρα. Προτείνονται δύο εφαρμογές ανά διάστημα 7 ημερών η μία από την άλλη  σε μελίσσια χωρίς γόνο, ενώ σε περίοδο πλήρης ανάπτυξης με πολλά πλαίσια γόνο απαιτούνται 6 εφαρμογές ανά 4 ημέρες για να πετύχουμε ένα ποσοστό που δεν θα υπερβαίνει το 80% την Άνοιξη. Την περίοδο για παράδειγμα του Φθινοπώρου όπου υπάρχει γόνος, (όχι Ανοιξιάτικος) με ότι αυτό συνεπάγεται η αποτελεσματικότητα είναι λίγο υψηλότερη και αγγίζει το 92% περίπου μετά από έξι εφαρμογές. Να σημειώσουμε, όταν υπολογίσουμε μία επίδραση π.χ 20 % σε ενήλικες μέλισσες σε απόλυτους αριθμούς σε ένα σφιχτό μελίσσι με 6 πλαίσια πληθυσμό αποτελείται από περίπου 13.200 μέλισσες. Με την απώλεια του 20% σημαίνει ότι αυτό το μελίσσι θα συνεχίσει με ένα πλαίσιο πληθυσμό λιγότερο δηλαδή θα μείνει στα 5 πλαίσια. Ειδικά την περίοδο του Χειμώνα στην μείωση πληθυσμού μπορούν να συντελέσουν και άλλοι παράγοντες όπως βαρρόα, νοζεμίαση, μείωση πληθυσμού  λόγω γήρανσης, εξάντλησης ή μη ανανέωσης πληθυσμού από έλλειψη γυρεοδοτικών φυτών. Από την άλλη σκοπιά ποιο σκεύασμα χρησιμοποιούμε το χειμώνα χωρίς καμία επίδραση στο μελίσσι. Δεν ακυρώνουμε την εξάχνωση απλά αποτυπώνουμε την πραγματική εικόνα σε όλες τις εποχές του έτους. Αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο και το μόνο που χρειάζεται είναι να εφαρμοστεί σωστά την κατάλληλη εποχή. Είναι πολύ σημαντικό να εφαρμόζουμε ολοκληρωμένο πρόγραμμα καταπολέμησης σύμφωνα με τα προτεινόμενα, να τηρούμε ακριβώς το χρονοδιάγραμμα γιατί υπάρχει μεγάλη διακύμανση στην αποτελεσματικότητα μετά από κάθε εφαρμογή σκοτώνοντας μόνο τα ενήλικα βαρρόα που θα βρεθούν πάνω στις ακμαίες μέλισσες. Δεν γίνεται εξάχνωση όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες την περίοδο εκείνη. Επιλέγουμε μία ηλιόλουστη ημέρα να είναι απλωμένο το μελίσσι για να γίνει και καλή διασπορά των κρυστάλλων στο εσωτερικό της κυψέλης μεταξύ των ενήλικων μελισσών. Να παρατηρήσουμε επίσης την αντικατάσταση κάποιων βασιλισσών μετά από τις αλεπάλληλες εφαρμογές με εξάχνωση.

Επίσης σημαντικό είναι να ελέγχουμε το ποσοστό προσβολής στο μελισσοκομείο ακόμη και μετά την χρήση γιατί ο αριθμός των νεκρών βαρρόα που μετράμε δεν αποτελεί δείκτη αποτελεσματικότητας. Είναι σημαντικό όχι μόνο να παρακολουθούμε τι πέφτει αλλά και τι μένει μέσα στην κυψέλη. 

Η προτροπή και οι αναφορές σε ξένη βιβλιογραφία δεν αποτελεί ασφαλή χρήση στην Ελλάδα, μολονότι οι παράγοντες διαφέρουν από Χώρα σε Χώρα. Διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες όπως η υγρασία, η θερμοκρασία που εξαρτώνται από τη θέση του μελισσοκομείου, η διαχείριση, η ποικιλομορφία των μελισσών μπορούν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα γενικότερα. Μια κυψέλη τοποθετημένη σε μια ηλιόλουστη και πιο ζεστή περιοχή θα επέτρεπε μια πιο αποτελεσματική θεραπεία. Η εξωτερική θερμοκρασία όχι μόνο θα επηρέαζε την απελευθέρωση της θεραπευτικής ουσίας στην επιφάνεια του σώματος των μελισσών, αλλά θα είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στη δραστηριότητα των  μελισσών. Ένας μεγαλύτερος πληθυσμός θα μπορούσε να ευνοήσει τη διασπορά του προϊόντος και κατά συνέπεια θα επιτύχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Επιπλέον, η ανιχνευόμενη μεταβλητότητα της αποτελεσματικότητας από μελίσσι σε μελίσσι αλλά και του μελισσοκομείου που πιθανά να επηρεάζεται από βιολογικούς ή/και κλιματικούς παράγοντες θέτει μια πρόκληση όσον αφορά τον προσδιορισμό των παραγόντων που είναι σημαντικοί.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΒΑΡΡΟΑ

Για να ξέρετε γιατί κάτι δεν λειτουργεί, είναι καλό να γνωρίζετε αρχικά πώς λειτουργεί. Οι θεραπείες για τη βαρρόα, ή καλύτερα: οι δραστικές ουσίες, παρεμβαίνουν στο μεταβολισμό των ακάρεων. Για παράδειγμα, η αμιτράζη επηρεάζει συγκεκριμένους νευρολογικούς μηχανισμούς. Έτσι, η αμιτράζη επηρεάζει έναν πολύ συγκεκριμένο στόχο. Άλλες ουσίες επηρεάζουν το μεταβολισμό με γενικότερο τρόπο. Το οξαλικό οξύ δρα μέσω της οξύτητάς του, δηλαδή πιθανώς παρεμβαίνει σε διαφορετικούς μηχανισμούς στο μεταβολισμό της βαρρόα. Ακόμα δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς. Κατά γενικό κανόνα, θα μπορούσε κανείς να πει ότι τα συνθετικά βαρροκτόνα είναι πιο συγκεκριμένα, ενώ οι δραστικές ουσίες φυσικής προέλευσης έχουν πιο γενική δράση. Λάβετε αυτό υπόψη, είναι σημαντικό για την κατανόηση του κινδύνου αντοχής στις θεραπείες βαρρόα.

Τέλος, ένα άλλο πράγμα που ευνοεί την αντίσταση: χρησιμοποιώντας πάντα την ίδια ουσία. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα ότι μερικά βαρρόα αντιμετωπίζουν καλύτερα μια συγκεκριμένη δραστική ουσία από άλλα. Ας πούμε, αρρωσταίνουν αλλά δεν πεθαίνουν. Κατά συνέπεια, θα αναπαραχθούν με μεγαλύτερη επιτυχία από εκείνους που… καλά, πεθαίνουν και δεν μπορούν πια. Αυτό σημαίνει ότι μετά από λίγο έχετε μόνο αυτούς που αρρωσταίνουν αλλά δεν πεθαίνουν. Και συνεχίζετε να καταστρέφετε τα μελίσσια διότι πλέον αναπαράγονται βαρρόα τα οποία είναι ανθεκτικά σε κάποια δραστική ουσία.