Πώς παρέχεται η τεχνητή σίτιση σε μελίσσια κατά τη διάρκεια του Χειμώνα
Το διατροφικό στρες που συντελείται σε μελίσσια από έλλειψη αποθεμάτων μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο μακροπρόθεσμες όσο και βραχυπρόθεσμες που μπορεί να επηρεάσουν τον πληθυσμό και τη δύναμη ενός μελισσιού.
Η διατροφή των μελισσών είναι πολύπλοκη και μοναδική και δεν είναι ανάλογη με εκείνη άλλων ζώων, όπου οι διατροφικές τους ανάγκες είναι κατανοητές και έχουν διαμορφωθεί κατάλληλες τροφές. Οι μέλισσες είναι κοινωνικά έντομα και το μελίσσι θεωρείται υπεροργανισμός με καλά καθορισμένο σύστημα κάστας και αναπαραγωγικό καταμερισμό εργασίας.
Η διατροφή των μελισσών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον, δηλαδή από τη ανθική σύνθεση της συγκεκριμένης περιοχής. Ως εκ τούτου, οι μέλισσες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την ποικιλία, την ποσότητα και την ποιότητα της γύρης με βάση τη γεωγραφική τους θέση. Ένας σημαντικός περιορισμός αυτής της προσέγγισης είναι ότι τα είδη τροφών επιλέγονται κυρίως με βάση τη φαινομενική ελκυστικότητά τους για τις μέλισσες και όχι με βάση τη θρεπτική σύνθεση της γύρης και του νέκταρ ή τις διατροφικές ανάγκες των μελισσών. Επιπλέον, υπάρχουν τεράστια κενά στη γνώση σχετικά με τη διατροφή των μελισσών, και ως εκ τούτου, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει βέλτιστη/ισορροπημένη διατροφή για τις μέλισσες.
Το διατροφικό στρες που συντελείται σε μελίσσια από έλλειψη αποθεμάτων μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο μακροπρόθεσμες όσο και βραχυπρόθεσμες που μπορεί να επηρεάσουν τον πληθυσμό και τη δύναμη ενός μελισσιού.
Τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η προετοιμασία των μελισσοσμηνών για διαχείμαση έχει μετατοπιστεί χρονικά στις αρχές φθινοπώρου για περιοχές όπου δεν υπάρχει χλωρίδα μελισσοκομικού ενδιαφέροντος και χωρίς προοπτική μεταφοράς των μελισσιών για την εκμετάλλευση μελιτοεκρίσεων. Ο βασικός λόγος τροφοδότησης εκείνη την περίοδο είναι (αν φυσικά εισέρχονται έστω ελάχιστες ποσότητες γύρης στην κυψέλη) να συμβάλλουμε στην διατήρηση της γέννας της βασίλισσας σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Το αντίθετο αποτέλεσμα σημαίνει ότι οι μέλισσες μεγαλύτερης ηλικίας πεθαίνουν και το μελίσσι εξασθενεί σιγά σιγά. Αυτό συμβάλει σε αβέβαιο ξεχειμώνιασμα και αμφισβητήσιμη ανάπτυξη του μελισσιού την επόμενη άνοιξη.
Οι ποσότητες των τροφών που χρειάζονται για την διαχείμασή τους διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, από μελίσσι σε μελίσσι αλλά και από τις επιδιώξεις του μελισσοκόμου. Έτσι για παράδειγμα μελίσσια που διαχειμάζουν στη νότια και νησιωτική Ελλάδα και δεν σταματάνε το γόνο παρουσιάζουν μεγαλύτερες απαιτήσεις. Σε περίπτωση που το μελίσσι αδυνατεί να εξασφαλίσει μόνο του την τροφή θα πρέπει να την προσφέρει ο μελισσοκόμος.
Αν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες, χορηγείται σιρόπι σε μεγάλες ποσότητες και σε τακτά χρονικά διαστήματα για να προλάβει το μελίσσι να αποθηκεύσει και το κυριότερο να σφραγίσει τις τροφές. Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να γίνουμε μάρτυρες καταστροφικών επιπτώσεων. Όταν για παράδειγμα τροφοδοτούμε μικρές ποσότητες σιροπιού για σύντομο χρονικό διάστημα και επικρατήσουν ευνοϊκές καιρικές συνθήκες μπορεί να ξεκινήσει και πάλι η γέννα της βασίλισσας, όπου με μια απότομη μεταβολή του καιρού θα έχουμε ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Η τροφοδότηση αν επιτρέπουν οι συνθήκες εκείνη την περίοδο για τη δημιουργία αποθεμάτων γίνεται με πυκνό σιρόπι 1/2 και αυτό για να προλάβουν οι μέλισσες να το σφραγίσουν πριν πέσει η θερμοκρασία ή πριν σχηματίσουν μελισσόσφαιρα. Το σιρόπι αποτελεί γενικότερα μία λύση ανάγκης καθώς δεν περιέχει όλα εκείνα τα μικρό-θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την υγεία των μελισσιών. Εκτός επίσης από το σιρόπι μπορεί να προστεθεί και ζαχαροζύμαρο. Πάντα θα πρέπει μετά τον τελευταίο τρύγο να αφήνουμε στα μελίσσια αρκετό μέλι γιατί σε καμία περίπτωση δεν αντικαθίσταται από το σιρόπι. Η τροφοδότηση γίνεται για να συμπληρώσει τις προμήθειες του μελισσιού και όχι ναι τις αντικαταστήσει.
Τροφοδότηση με Ζαχαροζύμαρο
Χρησιμοποιείτε πάντα το δικό σας μέλι καθώς είναι πολύ πιθανόν να μεταφερθούν διαφορές ασθένειες σε ένα υγιή μελίσσι χρησιμοποιώντας του εμπορίου αμφιβόλου προέλευσης.
Το ζαχαροζύμαρο συμβάλει περισσότερο στην διέγερση της βασίλισσας και όχι στη δημιουργία αποθεμάτων. Μερικά από τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζει:
– Δεν αναπτύσσεται υγρασία στο εσωτερικό της κυψέλης με την εφαρμογή του.
– Συμβάλλει στη διατήρηση και ανάπτυξη του πληθυσμού.
– Διασπάται σχετικά αργά από τις μέλισσες καλύπτοντας μακροπρόθεσμα την ανάγκη για τροφή.
– Δρα σαν μονωτικό υλικό καθώς τοποθετείται ακριβώς πάνω από την μελισσόσφαιρα.
– Περιέχει μέλι που αποτελεί την φυσική διατροφή του μελισσιού.
Εικ.1. Απαραίτητη η σίτιση το χειμώνα με ξηρή τροφή
Τροφοδότηση με μέλι
Τοποθέτηση κηρηθρών με σφραγισμένο μέλι αν υπάρχουν στην αποθήκη (σπάνια περίπτωση). Ως πλεονεκτήματα:
Το επεξεργασμένο μέλι είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και σάκχαρα , και η χαμηλή περιεκτικότητα σε νερό συνήθως το καθιστούν ως κορυφαία φυσική πηγή ενέργειας για τον χειμώνα.
Η τροφοδοσία με μέλι διατηρεί τις φυσικές διατροφικές συνήθειες των μελισσών , προάγοντας την βιολογική ισορροπία και μειώνοντας την δυνατότητα εθισμού σε τεχνητές μορφές σίτισης. Το γεγονός που συμβάλει στην διατήρηση της γενετικής και βιολογικής ακεραιότητά τους .
Εικ.2. Μεταφορά πλαισίων με μέλι από μελίσσια που έχουν πλεόνασμα.
Τροφοδότηση με σιρόπι
Η τροφοδοσία με σιρόπι ζάχαρης χρησιμοποιείται συχνά στη μελισσοκομία ως πηγή υδατανθράκων. Παρέχουν ενέργεια στις μέλισσες, αλλά στερούνται τα απαραίτητα συστατικά που βρίσκονται στο φυσικό νέκταρ. Η τροφοδοσία με σιρόπι ζάχαρης απαιτεί εκτίμηση των εξωτερικών θερμοκρασιών και των συνθηκών της κυψέλης (δυναμικότητα, ασθένειες). Η αναλογία ζάχαρης 1:2 παρέχεται μόνο για να συμπληρώσει τα αποθέματα στην κυψέλη ενώ όταν υπάρχει απαίτηση από την βασίλισσα να ενισχύσει την ικανότητα ωοτοκίας (διεγερτική τροφοδοσία) η πυκνότητα που προτείνεται είναι 1:1 και μόνο μετά από διεξοδική εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης (θερμοκρασία, χλωρίδα, υγιεινή, δυναμικότητα κ.λ.π.). Σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε τον ενδεδειγμένο τρόπο τροφοδοσίας, σε μπουκάλι ή τροφοδότη οροφής ανάλογα με την εποχή, τις θερμοκρασίες, τις δυνατότητες ανάπτυξης των μελισσιών.
Γενικοί κανόνες κατά την χειμερινή τεχνητή σίτιση:
Η βανίλια ή το ζαχαροζύμαρο τοποθετείται ακριβώς πάνω από το σημείο που είναι συγκεντρωμένο το σμήνος ώστε να υπάρχει άμεση επαφή με την τροφή.
Δημιουργείτε μικρή σχισμή στις πλαστικές σακούλες των τροφών.
Προσοχή στην υπερβολική τροφοδοσία (αν υπάρχουν αποθέματα) καθώς θα αποφέρει αντίθετα αποτελέσματα αν υπάρξουν αυξομειώσεις θερμοκρασιών.
Αποφυγή άσκοπων ενεργειών στο μελισσοκομείο ανοίγοντας τις κυψέλες, καθώς χάνεται η θερμική ισορροπία που δημιουργείται στην μελισσόσφαιρα.
– Η τοποθέτηση πλαισίου μελιού να είναι στην περιοχή που βρίσκεται το σμήνος.
– Η προσθήκη πλαισίου μελιού η γύρης να προέρχεται από υγιή μελίσσι , ώστε να αποφευχθεί τυχών μετάδοση ασθενειών
– Η τοποθέτηση τροφών με τέτοιο τρόπο ώστε να μην θανατώνονται μέλισσες κατά που βρίσκονται επάνω στα πλαίσια.
