Διαχείριση ασυμπτωματικών αποικιών όταν έχουν εντοπιστεί κρούσματα Α.Σ. στο μελισσοκομείο ή σε άλλα μελισσοκομεία του ίδιου μελισσοκόμου.
Η έγκαιρη ανίχνευση τ των μολυσμένων μελισσιών και η διαχείριση των υγιών, μπορούν να παρέχουν μια αποτελεσματική βιώσιμη προληπτική λύση χωρίς χημικά για τη μείωση τόσο της συχνότητας εμφάνισης εστιών […]
Η έγκαιρη ανίχνευση τ των μολυσμένων μελισσιών και η διαχείριση των υγιών, μπορούν να παρέχουν μια αποτελεσματική βιώσιμη προληπτική λύση χωρίς χημικά για τη μείωση τόσο της συχνότητας εμφάνισης εστιών AFB όσο και του συνεχούς κινδύνου μετάδοσης σε μεγάλη κλίμακα. Ο συνεχής έλεγχος μελισσιών χωρίς κλινικά συμπτώματα αποτελεί βέλτιστο μέτρο για την αποφυγή επιμόλυνσής τους. Απαιτείται πολύ συχνά να γίνονται επιθεωρήσεις με μεγάλη προσοχή ειδικά σε μελίσσια που βρίσκονταν κοντά στα μολυσμένα από Αμερικάνικη σηψιγονία.
Η Αμερικάνικη Σηψηγονία είναι μια από τις πιο σημαντικές απειλές για την υγεία των μελισσών και για τη βιωσιμότητα του κλάδου της μελισσοκομίας. Είναι μια μεταδοτική ασθένεια που οφείλεται στο βακτήριο Paenibacillus larvae, ένα σπορογόνο βακτήριο που έχει την δυνατότητα να παράγει εξαιρετικά ανθεκτικά σπόρια που παραμένουν βιώσιμα για πολλές δεκαετίες. Μια μολυσμένη αποικία είναι αδύνατον να αντιμετωπίσει την ασθένεια μόνο με την κοινή υγιεινή συμπεριφορά των μελισσών ή την αφαίρεση του άρρωστου γόνου. Σε αυτές τις περιπτώσεις η λύση είναι η γρήγορη διάγνωση της νόσου και η εκρίζωση της σύμφωνα με τους υγειονομικούς κανονισμούς. Η έγκαιρη διάγνωση και η αναγνώριση των κλινικών συμπτωμάτων μπορούν να λειτουργήσουν ως μέτρο πρόληψης και διαχείρισης των αποικιών που εντοπίζονται σε μελισσοκομεία με προσβολή από Αμερικάνικη Σηψηγονία. Η διάγνωση της Αμερικάνικης Σηψηγονίας στο μελισσοκομείο χρήζει την ενημέρωση των αρμόδιων αρχών και την ενδελεχή επιθεώρηση σε όλο το μελισσοκομείο προκειμένου να εφαρμοστούν μέτρα εκρίζωσης για τις προσβεβλημένες αποικίες. Για τα ύποπτα μελίσσια που τα κλινικά συμπτώματα δεν είναι ξεκάθαρα και υπάρχουν αμφιβολίες είναι καλό να εφαρμόζονται εργαστηριακές εξετάσεις προκειμένου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο της οριζόντιας μετάδοσης της νόσου. Εφόσον εφαρμοστούν τα υγειονομικά μέτρα για τις μολυσμένες αποικίες που ορίζουν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες, είναι σημαντικό να εφαρμόζονται προσεκτικοί συστηματικοί έλεγχοι στις υπόλοιπες αποικίες που δεν έχουν παρουσιάσει κλινικά συμπτώματα. Απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε έλεγχο που εφαρμόζει ο μελισσοκόμος είναι η προσεκτική απολύμανση του εξοπλισμού (γάντια μιας χρήσης, η αλλαγή ξέστρου κ.α.) όταν εντοπίζει ύποπτο κρούσμα διότι τα σπόρια της Α.Σ είναι πολύ ανθεκτικά και μπορούν να επιβιώσουν για αρκετά χρόνια πάνω σε μολυσμένες επιφάνειες. Ωστόσο, ένα από τα κύρια προβλήματα της αντιμετώπισης της Α.Σ είναι ότι παρόλο που τα κλινικά συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά, η εμφάνιση τους παρουσιάζεται αργά κατά τη διάρκεια της επιδημίας, όταν η υγιεινή συμπεριφορά των μελισσών δεν μπορεί πλέον να συμβαδίσει με την επιδημία. Επίσης έχουν παρατηρηθεί ότι πολλές αποικίες που έχουν προσβληθεί από Α.Σ παράγουν μεγάλες ποσότητες σπορίων P. larvae χωρίς να εμφανίσουν ιδιαίτερα συμπτώματα ή εμφανίζουν μικρές ανωμαλίες στο γόνο που δεν είναι εύκολα ορατές. Η δυσκολία ανίχνευσης της νόσου από μολυσματικές ασυμπτωματικές αποικίες από τον μελισσοκόμο έχει ως αποτέλεσμα την εξάπλωση της νόσου από απλές επιθεωρήσεις ρουτίνας που οδηγούν σε πηγή μόλυνσης σε όλο το μελισσοκομείο ή σε άλλα μελισσοκομεία του ίδιου μελισσοκόμου, από αγοροπωλησίες αποικιών μεταξύ των μελισσοκόμων και από τη χρήση κοινού εξοπλισμού.
Η διαχείριση των ασυμπτωματικών αποικιών σε ένα μελισσοκομείο που έχουν εντοπιστεί κρούσματα Αμερικάνικης Σηψηγονίας είναι πολύ σημαντική για την διασφάλιση της υγείας των αποικιών και τον περιορισμό της νόσου. Αρχικά για την διαχείριση των ασυμπτωματικών αποικιών χρειάζεται η συστηματική επιθεώρηση των μελισσών για τυχόν ανωμαλίες πάνω στο γόνο και η συχνή αντικατάσταση των κηρηθρών. Φυσικά για την αποτροπή της μετάδοσης της νόσου ο μελισσοκόμος δεν πρέπει να ανταλλάσσει κηρήθρες και μελισσοκομικό υλικό ούτε να χρησιμοποιεί αποθέματα μελιού για τροφοδότηση σε άλλες αποικίες καθώς στο μέλι μπορούν να εντοπισθούν χιλιάδες σπόρια Αμερικάνικης Σηψηγονίας. Επίσης για την σωστή διαχείριση των ασυμπτωματικών αποικιών είναι αναγκαία η αποφυγή της λεηλασίας και της παραπλάνησης των μελισσών. Για την αποφυγή της λεηλασίας ο μελισσοκόμος χρειάζεται να απομακρύνει από το μελισσοκομείο του άδειες κυψέλες, κηρήθρες, ξεχασμένες τροφές προκειμένου να μην προσελκύσει άλλες μέλισσες μέσω της οσμής στον μελισσοκομείο του αλλά και να αποφύγει τυχόν λεηλασία από μέλισσες του ίδιου του μελισσοκομείου. Ο περιορισμός των εισόδων και η ύπαρξη ισοδύναμων αποικιών στο μελισσοκομείο θα βοηθήσει στην αποφυγή της λεηλασίας. Επιπλέον για την σωστή διαχείριση των ασυμπτωματικών αποικιών η συλλογή αφεσμών άγνωστης προέλευσης πρέπει να αποφεύγεται όπως και οι συνενώσεις των αποικιών μεταξύ τους. Ακόμα η παροχή νερού αν γίνεται από στάσιμα νερά (δεξαμενές, δοχεία, ποτίστρες) πρέπει να αφαιρούνται ώστε να μειωθεί το ενδεχόμενο της μετάδοσης των σπορίων. Μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί αποτελεσματική χημική θεραπεία για την αντιμετώπιση της Αμερικάνικης Σηψηγονίας πέρα από τη μέθοδο της μονής μετάγγισης σε μελίσσια μεγάλης δυναμικότητας. Σε κάθε περίπτωση εμφάνισης κλινικών συμπτωμάτων ή ύποπτων αποικιών Α.Σ θα πρέπει ο μελισσοκόμος να απευθύνεται άμεσα στις αρμόδιες αρχές και να κοινοποιεί το περιστατικό στην περιοχή του.