Behandeling van asymptomatische kolonies wanneer Amerikaans Vuilbroed gedetecteerd is in andere kasten
Indien je te maken hebt moet Amerikaans Vuilbroed, moet je ook bij kasten zonder visuele symptomen op je hoede zijn om verdere verspreiding te voorkomen.
Wanneer al je bijenvolken geïnspecteerd zijn (cfr. Visuele inspectie van broedramen tijdens werk in de kolonie ter preventie van Amerikaans Vuilbroed) en stalen voor labo-onderzoek genomen zijn door de dierenarts en assistent voor de bijenteelt van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV), blijkt het hopelijk dat je nog niet-geïnfecteerde volken hebt. Het kan evenwel zijn dat Amerikaans Vuilbroed is gedetecteerd in labo-onderzoek, maar dat er bij visuele inspectie nog geen symptomen worden vastgesteld. Indien dit het geval is bij een sterke kolonie, kan het FAVV beslissen een schudzwerm te maken (zie artikel 13 van het KB van 7 maart 2007). Een minder courante, maar correctere term is “kaalzetten”, aangezien bij een echte schudzwerm maar een deel van het volk wordt overgezet (desalniettemin wordt in het Engels bij deze saneringsactie ook wel van ‘shook swarm’ gesproken). Je dient voor deze ingreep voldoende vakkennis te hebben en de medewerking van de verantwoordelijke instanties is onontbeerlijk (normaal gezien een dierenarts van het FAVV). Alle volken van de stand dienen gelijktijdig behandeld te worden. De koningin wordt bij voorkeur enkele dagen voordien opgesloten, opdat er weinig open broed aanwezig is. Bij dergelijke schudzwerm wordt de koningin in een kooitje opgesloten. De bijen worden afgeklopt in een nieuwe ontsmette kast tussen waswafels of lege ramen met wasstrookjes. Deze schudzwerm dient tussen de 2,5 en de 3 kg bijen te bevatten. De koningin wordt bevrijd of haar kooitje wordt met suikerdeeg afgedicht, opdat de bijen haar zelf kunnen bevrijden. Het besmette broed wordt vernietigd.
Het is nu ook zaak ervoor te zorgen dat nog gezonde volken niet geïnfecteerd geraken. Hiervoor dien je mogelijk besmet imkergereedschap en kastmateriaal dat opgeslagen ligt zeer grondig te reinigen en ontsmetten (cfr. Desinfectie van de bijenstand na sanering van Amerikaans Vuilbroed). Ook de oorspronkelijke kast waaruit een schudzwerm werd gemaakt dien je zeer grondig te ontsmetten. Honing en pollen uit volken met AVB bevatten sporen en mogen nooit aan andere volken gevoederd worden. Dit geldt trouwens voor alle honing die uit de schutkring afkomstig is. Was afkomstig van besmette volken kan enkel nog gebruikt worden om bijvoorbeeld kaarsen, boenwas en dergelijke van te maken, niet om aan de bijen terug te geven. Geoogste honing van besmette volken kan wettelijk gezien probleemloos gegeten worden door de mens, al is consumptie van honing afkomstig uit zwaar AVB-geïnfecteerde kasten niet aan te raden. Besef ook dat je je oogstmateriaal ook dient te ontsmetten indien dit met besmette honing in contact komt.
Blijf je overblijvende kolonies waarbij geen AVB werd gedetecteerd in het labo regelmatig controleren en neem de volgende preventiemaatregelen:
Indien er verder geen EVB is gedetecteerd tijdens het labo-onderzoek, is het belangrijk om enkele preventiemaatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat deze gezonde kolonies ook gezond blijven:
– Wissel geen materiaal en honing uit tussen bijenstanden of met andere imkers. Dit is trouwens verboden zolang een schutkring is ingesteld om de EVB-uitbraak in te dijken (zie ook “Niet verplaatsen van gebruikte materialen en bijen uit kolonies met Europees Vuilbroed naar gezonde kolonies“.
– Desinfecteer al je materiaal voor gebruik of wanneer dit vrijkomt uit een kast (zie “Desinfectie van de bijenstand na sanering van Amerikaans Vuilbroed“) en vermijd zoveel mogelijk het uitwisselen van materiaal tussen verschillende kolonies.
– Voeder jouw bijen niet met honing dat mogelijks uit een besmette kolonie komt.
– Voorkom roverij door de algemene maatregelen te nemen (zie “Het risico op roverij“) verminderen en houdt de vliegopening van eventueel gemaakte schudzwermen klein. Pas ook extra op met zwakke kolonies.
– Doe aan regelmatige wasvernieuwing (zie “Vervanging van wasraten (hoeveel en wanneer)“).
– Voorkom enige andere vorm van stress door bijvoorbeeld een goede voedselvoorziening te verzekeren (zie “Nazicht van de voedselvoorraad“).
Kasten in een schutkring waar een schudzwerm van werd gemaakt worden na enkele maanden opnieuw gecontroleerd door het FAVV om zeker zijn dat de kasten weldegelijk van AVB gesaneerd zijn en de ziekte zich niet opnieuw ontwikkelt, alvorens de schutkring kan worden opgeheven.
Referentie:
Honeybee Valley | Aangifteplichtige bijenziekten
Mondelinge communicatie Geert Meersdom, voorzitter KonVIB
Persoonlijke communicatie Sciensano
